Libya lideri Albay Muammer Kaddafi 1942 doğumlu ve 1969’dan beri Libya’nın lideri. Resmî bir ünvanı yok, ama devlet başkanı.
İktidarı darbe yaparak devirdiği Kral İdris’ten aldı ve yaptığı darbe ABD tarafından tanındı.
Kaddafi inişli çıkışlı bir politik hat izledi. Son dönemde batılı emperyalist ülkelerle sıkı ilişkiler geliştirdi. Diğer Ortadoğu diktatörlüklerinde olduğu gibi oğulları ve yakın akrabaları Libya devlet yapısının önemli köşelerini tutmakta ve büyük servetleri kontrol ediyor.
Kaddafi rejimine karşı başlayan kitlesel hareket Tunus ve özellikle Mısır devrimlerinden etkilendi. Büyük yığınlar yoğun bir biçimde gösteri yapmaya başladı. Temel talep özgürlüktü.
Kaddafi gösterilere çok kısa bir süre tahammül etti. Göstericilerin Doğu Libya’nın bazı şehirlerinde kontrolü ele geçirmeleri üzerine, yoğun bir şiddetle gösterilere saldırdı. Buna rağmen özgürlük isteyenler ilerlemeye başladı. Doğu Libya’nın hemen hemen bütün kentleri ayaklananların eline geçerken asiler başkente doğru yürümeye başladı.
Libya, aşiretlerin güçlü olduğu bir ülke. Kaddafi’nin sadece yakın akrabaları değil tüm aşireti devletin kilit noktalarını ellerinde tutuyor.
Asilerin başkente doğru yürümeye başlaması üzerine Kaddafi ailesi tarafından kontrol edilen ve Kaddafi’nin kendi aşiretinden insanların çoğunluğunu oluşturduğu Libya ordusu doğuya doğru ilerlemeye başladı, asilerin ellerindeki kentleri birer birer ele geçirdi ve Doğu Libya’nın en önemli kenti olan Bingazi’nin sınırlarına dayandı.
Bu noktada Fransa, İngiltere ve ABD’nin talebiyle Birleşmiş Milletler Libya’da hava sahasının kullanılmasını yasaklayan bir karar aldı ve kararı uygulamak NATO’ya düştü. Acele bir biçimde Fransız, İngiliz ve ABD uçakları Bingazi eteklerindeki Kaddafi yanlısı Libya ordusunu bombaladı ve kent Kaddafi’nin ele düşmekten kurtuldu.
Emperyalist müdahalenin ilk bakışta insanî bir yanı var. Kaddafi ordusu Bingazi’ye girseydi ciddi bir katliam yaşanabilirdi. Dolayısıyla Batılıların bombardımanı bunu engelledi. Ancak, acaba NATO müdahalesi Arap devrimi ve Libya halkı için olumlu bir sonuç yarattı mı, yaratabilir mi?
İlk günlerde insanî bir yanı olsa da, artık NATO bombardımanı açıkça sivilleri de hedef alıyor ve asıl amacı Kaddafi’nin devrilmesi. Bu nedenle bugünlerde asilerin silahlı gücünün yapamadığını yapmak için NATO kara müdahalesi de tartışılmaya başlandı.
Bu müdahalelerin sonucunda Kaddafi yenilebilir ve Kaddafi rejimi yıkılabilir. Ancak bu, diğer Arap ülkelerinde Mısır ve Tunus devrimlerinin, Suriye’deki ayaklanmanın yarattığı olumlu etkiyi yaratmaz, aksine yoksul Arap halklarına korku, umutsuzluk yayar. Arap halkları Irak’ta neler olduğunu, Afganistan’da yaşananları iyi biliyor.
NATO müdahalesi esas olarak Libya devrimini bombalıyor. Atılan her bomba asilerin işini kolaylaştırmıyor, tam tersine zorlaştırıyor ve zaten aradan geçen süre içinde Bingazi’de oluşan geçici hükümet ile ilk ayaklanan Libyalılar arasında bir benzerlik, bir ilişki yok.
Bugün Kaddafi karşıtı muhalefetinin bir kısmı Kaddafi rejiminin unsurları, bir kısmı ise ABD’den gelen liberal ekonomistler ve siyasetçiler. Devrimin örgütlenmeleri ise çözülmüş durumda.
Libya’ya NATO müdahalesi Libya halkına ve tüm Arap dünyasına yarardan çok zarar getirmekte.